Anh hiện là giảng sư trường đại học Eastern Finland của Phần Lan, có con tám tuổi đang học tại 1 trường công nơi đây. Phóng sự dưới đây của anh đã hé lộ nhiều nguồn tin về bộ máy giáo dục bậc nhất của đất nước Phần Lan.
Nó không chỉ là “sản phẩm Bắc Âu”
Dành năm phút trong tiết toán lớp 4 của Jussi Hietava ở 1 vùng nông thôn xa xôi của Phần Lan, là bạn có thể biết được phần nhiều những gì cần biết về đổi mới giáo dục. Thay vì kiểm soát, hay thực hiện các bài rà soát găng tay, các kỳ thi chuẩn hóa, giảng đường nặng trang thiết bị kỹ thuật, và tay nghề của cô giáo bị thả lỏng, ở đây người ta thấy 1 bầu không khí ấm áp, liên kết, cô giáo có kỹ thuật cao, thiên về khuyến khích và giám định.
Tại trường đại học Normaalikoulou phía Đông Phần Lan ở Joensuu, bạn có thể thấy các sinh viên của Hietava rất hào hứng với định nghĩa “học theo nhu cầu tư nhân”.
Hietava có hai công việc, 1 là chỉ dẫn huấn luyện các cô giáo trẻ, và thứ hai là cô giáo dạy lớp bốn. Anh đã tạo nên 1 bầu không khí lớp học vô cùng thoả thích. Học sinh lớp bốn của anh được phép vận động, ngọ nguậy, cười khinh khích ví thử muốn. Đó là bản năng sinh vật học basic của trẻ em ở bất kỳ đâu trên toàn cầu, cho dù là Phần Lan, Mỹ, hay Châu Á.
Trường học ở Phần Lan tương phản với bầu không khí trong các trường công trong đô thị ở Mỹ. Tại trường của Hietava, cô giáo không bị bó buộc bởi bộ máy hành chính, và các quy định ngặt nghèo. Ngược lại, họ được tạo điều kiện tự do thông minh và thử nghiệm cách thức mới với nhân cách là người tham dự của 1 hàng ngũ chuyên nghiệp đáng tin cậy.
Cải tiến mới nhất của Hietava chính là thử nghiệm cách thức rà soát “tự giám định”. Theo đó, anh cho phép các em học trò mỗi ngày viết tự thuật về thời kỳ học tập và tiến bộ của mình. Đồng thời, với định nghĩa “giám định phản biện”, 1 định nghĩa vô cùng độc đáo mới mẻ, học trò được chỉ dẫn đưa ra những góp ý mang tính vun đắp cho bạn học của mình.
Không giống như ở Mỹ, khi mà rất nhiều người có thể trở thành cô giáo chỉ nhờ vào các khóa huấn luyện hè kéo dài trong vòng năm hay sáu tuần, thì ở Phần Lan, không cô giáo nào được phép đứng lớp tại các trường tiểu học Phần Lan mà chưa có bằng thạc sỹ giáo dục, và kỹ thuật về nghiên cứu và thực hiện trong lớp học. Ngoài ra, bằng này phải được 1 trong 11 trường bậc nhất về giáo dục của đất nước cấp.
Năm 2012, khi mà đang giúp người quả cảm nhân quyền James Meredith viết hồi ký “Một nhiệm vụ Chúa phó thác”, đội ngũ của William đã phỏng vấn 1 ban các chuyên gia giáo dục chuyên nghiệp nhất và hỏi quan niệm của họ về việc đổi mới bộ máy giảng đường công của Mỹ.
Một trong các chuyên gia, giáo sư Howard Gardner nổi danh của trường Đại học giáo dục sau đại học Harvard kể với chúng tôi: “Hãy học kinh nghiệm của Phần Lan. Nước này có bộ máy giảng đường hiệu quả nhất, và có rất nhiều thứ họ làm cho hoàn toàn trái ngược với những gì tôi và quý vị đang làm cho ở Mỹ. Bạn có thể đọc về những thành quả của Phần Lan trong cuốn Các bài học của người Phần Lan của tác giả Pasi Sahlberg.”
Ông đã đọc cuốn sách và họp mặt tác giả Sahlberg, 1 cựu cô giáo toán người Phần Lan, hiện đang làm cho giáo sư thỉnh giảng tại trường giáo dục của Harvard.
Sau khi chuyện trò với tác giả, ông quy chế đem con trai tám tuổi của mình đến trải nghiệm bộ máy trường công ở 1 nơi có bộ máy trường tiểu học lấy trẻ em làm cho trọng tâm, giáo dục dựa trên thực tại, và hiệu quả nhất trên toàn cầu.
Giờ đây, sau khi theo dõi Jussi Hietava và các nhà giáo dục Phần Lan hơic trong năm tháng, ông nhìn thấy những thành quả mang tính lịch sử mà Phần Lan đạt được trong việc mang đến 1 nền giáo dục hoàn hảo, và sự công bằng cho trẻ em là kết quả của tình ái trẻ trên khắp đất nước, 1 sự tôn trọng sâu sắc dành cho người thầy, những người có tay nghề kỹ thuật đáng tin cậy và có hiểu biết sâu sắc về giáo dục trẻ nhỏ thế nào để đạt kết quả tốt nhất.
Trẻ em Phần Lan trong các trường công không chỉ được chỉ dẫn học các môn basic như toán, tiếng kể, và kỹ thuật mà còn được giáo dục theo hình thức vừa chơi vừa học ngay từ mẫu giáo và vườn trẻ. Các cháu được học thêm 1 thứ tiếng hơic, học nghệ thuật, làm cho đồ tay chân, âm nhạc, giáo dục thể chất, đạo đức. Điều lạ nhất là chúng được nghỉ giữa giờ ngoài trời bốn lần trong ngày, mỗi lần 15 phút giữa các tiết học, và phải chơi ngoài trời dù thời tiết hôm ấy có lạnh hay ẩm phải chăng đi chăng nữa. Thầy giáo và ba mẹ cho rằng những giờ nghỉ tương tự sẽ tăng cường động cơ học tập, và thúc đẩy toàn bộ các nguyên tố không thể xem nhẹ đối với trẻ trong giảng đường như chức năng thực hiện, chừng độ tập hợp kinh nghiệm, hành vi, thể trạng, chừng độ tham dự, có sức sống thể chất, và đương nhiên cả điểm rà soát.
Khối lượng bài tập về nhà đối với trẻ ở Phần Lan tùy thuộc vào từng cô giáo, nhưng nhìn chung là nhẹ hơn rất nhiều so với các nước lớn mạnh hơic. Thực tiễn này được chứng minh bởi các nghiên cứu cho thấy rằng khối lượng bài tập về nhà không tỷ lệ thuận với tri thức thu được đối với trẻ nhỏ dưới bậc trung học.
Nhiều tranh biện cho rằng vì kinh tế-xã hội ở Phần Lan kém phổ biến hơn so với các nước như Mỹ, nên không có nhiều thứ để học. Tuy nhiên, quy mô của Phần Lan, tỷ lệ nhập cư và thu nhập hơi giống với nhiều bang ở Hoa Kỳ, nơi ứng dụng rất nhiều chính sách giáo dục.
Sẽ thế nào ví thử bộ máy giáo dục này trở thành ‘chuẩn hóa’ trên toàn cầu?
Sẽ thế nào khi những thực tiễn giáo dục của Phần Lan lại là thực tiễn toàn cầu tốt nhất với mức giá tiền phải chăng mà con cái tôi và quý vị đang rất cần, nhất là trẻ em ở các trường có tỷ lệ nghèo cao?
Phần Lan, không giống như bất cứ 1 đất nước nào trên toàn cầu, có 1 nền văn hóa đặc trưng biệt lập. Tuy nhiên, rất nhiều nhà nghiên cứu lịch sử giáo dục và thực tiễn của Mỹ, cho thấy rất nhiều nguồn tin và tri thức về giáo dục tiểu học của Phần Lan có thể truyền cảm hứng, được kiểm định và thích ứng bởi các đất nước hơic.
Tuy vậy, bộ máy giáo dục của Phần Lan vẫn chưa ở mức hoàn hảo. Cả giảng đường và xã hội đều đang gặp phải vấn đề về khoản chi ngân sách đồ sộ cũng như các sức ép xã hội. Tỷ lệ biết đọc của trẻ giảm. Học sinh lớp lớn thấy chán trường. Phần Lan đã phát khởi 1 chương trình thúc đẩy đắt đỏ và rủi ro cao trên toàn quốc nhằm số hóa, và thiết bị cao hóa giáo dục trẻ nhỏ, mà theo nghiên cứu của OECD vừa qua cho thấy việc này cũng không mang đến hiệu quả học tập cho trẻ như đợi mong.
Ngay cả tương tự, hay cho lời kết, tác giả William khẳng định: là bậc ba mẹ hay là bậc ba mẹ trong mai sau, ông đã dành rất nhiều thời kì ở các trường tư có bảo đảm bậc nhất ở New York, cũng như thăm quan rất nhiều các lớp học ở trường công trong đô thị, trong bộ máy trường công lớn nhất trên toàn cầu. Và ông đã bị thuyết phục rằng giáo dục tiểu học mà con ông đang được thụ hưởng tại Normaalikoulu tại Joensuu đã vượt xa bất kỳ bộ máy nào ông từng biết.
Ông đề nghị các nhà nhân đạo, các bậc ba mẹ, các nhà giáo dục, và lập chính sách trên toàn cầu, ví thử muốn đổi mới giáo dục cho trẻ nhỏ, xin hãy khởi đầu bằng việc tới thăm Phần Lan, dành thời kì dự giờ lớp học của Jussi Hietava hay bất kỳ tiết học nào ở Phần Lan.
Nếu nghiên cứu bộ máy này 1 cách thấu đáo và linh hoạt, bạn có thể sẽ thấy hình ảnh của 1 “Trường học mai sau”.
ĐKN (t/h)
Trả lời
Bạn phải đăng nhập để gửi phản hồi.