Trong lịch sử Trung Quốc, vào cuối mỗi triều đại thường xuất hiện nạn tư túi nguy hiểm khiến cho cho quần chúng lầm than, quốc gia suy yếu dẫn đến bại vong. Nhà Thanh kết nạp bài học ấy từ triều Minh nên đã rất nỗ lực chống tư túi. Mỗi thánh thượng đều đưa ra chính sách dị biệt và thu về hiệu quả khác nhau.
Có 1 nguồn tin nhắc: “Chu Nguyên Chương đã giết thịt 150 nghìn người trong chiến dịch chống tư túi, Hoàng đế Ung Chính chỉ đưa ra 3 chiêu khiến cho cho quan tham không dám phạm”. Lịch sử chưa kiểm chứng được chừng độ trung thực của câu nhắc này, ngoài ra nó cũng khiến cho cho nhiều người cảm thấy hiếu kỳ.
Sau khi Chu Nguyên Chương lập nên nhà Minh, ông đã thực hành chiến dịch “bàn tay sắt”, triệt để chống nạn tham ô. Cách ông trừng trị kẻ thăm quan ô lại cũng vô cùng tàn bạo.
Thứ nhất, ông đưa ra quy định, cứ tham ô 10 lượng bạc thì phải chịu thụ hình phạt. Tham ô từ 60 lượng bạc trở lên thì người đó đã mắc đại tội. 60 lượng bạc trước đây tương đương với 12 nghìn tệ (khoảng 39 triệu VNĐ) hiện tại. Nhiều người câu hỏi liệu khoản tiền này có đủ để quy thành hạ tham ơ hay không? Nhưng thánh thượng triều Minh thì đã định nó vào đại tội.
Thứ hai, Chu Nguyên Chương vận dụng những hình phạt rất thảm khốc. Kẻ tư túi nhẹ thì bị lưu đày, sung quân, nặng thì bị tử hình, nặng hơn nữa thì bị rút gân lột da, biến tên tầy thành bù nhìn đặt ở công trường. Bao nhiêu người phạm tội thì có bấy nhiêu người chịu hình phạt.
Thứ ba, Chu Nguyên Chương còn cho phép quần chúng tố giác quan tham. Luật pháp triều Minh quy định, người nào bị phát hiện tư túi sẽ tức tốc bị đưa đến nha phủ hoặc áp điệu trực tiếp lên kinh đô để chém đầu thị chúng. Hình phạt quả tình rất nghiêm. Trong suốt 276 năm của triều nhà Minh, số thăm quan bị giết thịt do tham ô đã lên đến 150 nghìn người. Con số đó quả tình rất kinh khủng, giống như thể các quan viên của nhà Minh đều bị xử quyết hết vậy.
![]() |
Tạo hình Hoàng đế Chu Nguyên Chương trên điện ảnh. Ảnh qua: trang web.sina.com.cn. |
Tuy nhiên, cách khiến cho này cũng không hiệu quả lắm. Càng xử phạt nặng, thăm quan càng xuất hiện nhiều, giống như họ không phải biết ám ảnh. Hình pháp càng nghiêm minh thì quan chức lại càng nghĩ ra trăm phương nghìn kế để tham ô. Điều này khiến cho cho Chu Nguyên Chương phải đau đầu nghĩ suy, không mấy khi ngủ ngon lành.
Nhưng, khi nhà Thanh lên nắm quyền, thời Ung Chính khiến cho Hoàng đế, ông chỉ vận dụng 3 chiêu mà đã khắc phục được tận gốc vấn đề. Ông đã tậu ra bởi vì tại sao các triều đại trước chiến bại trong việc chống tư túi. Đó là, Hoàng đế các đời trước vẫn còn quá nương tay, giải pháp thực thi chưa đủ uy thế nên sức răn đe không cao. Vì vậy, thời Ung Chính khiến cho Hoàng đế, các quan viên chẳng khác nào gặp phải ác mộng. Hoàng đế đã tiêu dùng mấy cách như sau:
Một là đột ngột khám xét nhà. Ung Chính thường tiến hành khám xét nhà quan viên để mở đầu cho những cuộc dò xét tham ô. Người ta gọi ông là Hoàng đế thích khám nhà quan viên nhất. Khi phát hiện ra quan tham, ông cho bộ đội bắt giải, niêm phong nhà, sung vào kho bạc rất nhiều của cải. Sau khi khám xét, căn nhà của viên quan tham cũng sạch trơn, chỉ còn lại tường vách.
Thứ hai, cả nhà quan tham đều phải chịu hình phạt. Ung Chính cho rằng nguyên cớ dẫn đến tham ô không phải chỉ do 1 mình quan viên gây ra, người thân đều có sứ mệnh liên luỵ. Trong mỗi vụ tham ô, ông đều dò xét tới tận ngọn nghình. Tất cả người thân thích của thăm quan như: con trai, vợ, ba má… đều bị bắt giam.
![]() |
Tranh vẽ Hoàng đế Ung Chính. Ảnh qua: soha.vn. |
Ung Chính cho rằng, nguyên cớ khiến cho cho quan viên tham ô là vì quá lo lắng cho thế hệ ngày mai, muốn tích tài vật lưu lại cho con cháu. Nhưng cách khiến cho này cũng có giảm thiểu. Bởi có những lúc người thân của những viên thăm quan này không phải liên đới đến việc tham ô, tư túi mà cũng bị liên lụy, phải chịu lưu đày ra vùng giáp danh. Với chiêu này, con cháu của quan tham cũng không được được lợi khoản tiền có được từ tư túi, thậm chí phải sống tủi nhục, nghèo túng.
Thứ ba, Ung Chính để các quan viên trực tiếp chứng kiến những màn hành quyết quan tham. Khi trông thấy cảnh tượng này, các quan viên sẽ tự biết sợ mà khống chế lòng tham bản thân. Nhìn thấy người kia mới chỉ mấy ngày trước hãy còn là đồng liêu mà giờ đã bị chặt đầu. Thêm nữa, khi tận mắt trông thấy cảnh hành quyết, các quan viên sẽ không còn mơ hồ về tội chết nữa. Họ sẽ hiểu thế cuộc như giấc mộng, tiền nong chỉ là thứ vật ngoài thân nên cũng chẳng còn lòng dạ nào mà vơ vét tham ô để phải đối diện với cái chết nữa.
Chỉ với 3 độc chiêu này, Ung Chính đã khiến cho cho quan lại tuyệt nhiên không còn dám manh nha cảm nghĩ tham ô nữa. Có thể nhắc đây chính là cách chống tư túi sáng tạo nhất mà 1 Hoàng đế từng nghĩ ra.
Thời Khang Hy, kho bạc triều đình rất eo hẹp, Tuy nhiên, đến thời Ung Chính khiến cho Hoàng đế, ông đã tích lũy được 80 triệu lượng bạc cho quốc khố, đặt nền tảng chắc chắn về vốn đầu tư cho Càn Long nắm quyền. Tuy nhiên, đến thời Càn Long, hiện tượng tư túi lại khởi đầu nở rộ. Đó cũng là thời điểm xuất hiện đại gian thần Hoà Thân, kẻ tư túi số 1 trong lịch sử Trung Hoa nhắc riêng và Á Đông đại quát.
![]() |
Ảnh qua: soha.vn. |
Ở Việt Nam, Lê Thánh Tông (1442-1497) cũng là 1 ông vua lừng danh mạnh tay với tệ tư túi. Sau khi lên ngôi vài năm, Thánh Tông chóng vánh trông thấy trạng thái quan lại sâu mọt, vơ vét tài vật của dân sẽ là nguyên cớ khiến cho suy yếu triều cương. Để khắc phục triệt để tệ nạn này, ông đã đề ra rất nhiều bộ luật siết chặt kỷ cương. Trong đó có những quy định như:
– Năm 1475, định lệnh cấm vơ vét xoay tiền trong các việc vun đắp sang sửa, kẻ nào mượn cớ và vơ vét xoay tiền thì trị tội như luật xoay tiền.
– Năm 1478, trong sắc chỉ cho các địa phương xét quan lại trong địa hạt, người nào tham ô không chịu khó thì tâu lệnh để định việc giáng chức.
– Năm 1487, xét quan lại thấy tư túi thì bãi chức sung quân ở Quảng Nam.
– Năm 1483, trong sắc chỉ đặc xá của thánh thượng những kẻ tư túi xếp cùng tội đại nghịch không được hưởng khoan hồng của thánh thượng. Như vậy, Lê Thánh Tông đã coi nạn quan tham ngang hàng với tội đại nghịch. Những tội khiến cho tổn hại đến nền tảng nhà nước phong kiến.
Dưới sự trị vì anh minh, minh mẫn và những bí quyết chống tư túi đầy hiệu quả, triều đại của vua Lê Thánh Tông được thẩm định là đỉnh cao của vương triều phong kiến Việt Nam, là thời kỳ thịnh trị thứ 2 trong sử Việt sau thời đại huy hoàng Lý – Trần.
ĐKN (Sưu tầm)
Trả lời
Bạn phải đăng nhập để gửi phản hồi.