Mối tình hoảng loạn với người ái nam ái nữ của tác giả ‘Chùa Hương’

Kỳ 1: Cuộc đời bi thương và 3 bức thư dưới gối của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp

Ảnh hưởng từ cha, học giả Nguyễn Văn Vĩnh, Nguyễn Nhược Pháp dù học hành giỏi giang, đỗ đạt cao, nhưng không quan tâm đến quan trường, mà chỉ mê đọc, nghiên cứu văn thơ, viết sách, làm báo. Ngoài thơ, Nguyễn Nhược Pháp còn viết không ít truyện ngắn và kịch…

Tuy nhiên, khác nhiều bạn cùng làng văn thuở đó, Nguyễn Nhược Pháp sống hồn nhiên và tinh khiết, không say mê đào nương, thuốc phiện, những thứ hay cám dỗ tuổi xanh tò mò.

Ông Nguyễn Lân Bình – cháu gọi nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp là bác. Ảnh: Diệu Bình

Ông Nguyễn Lân Bình (cháu gọi Nguyễn Nhược Pháp là bác), từng đề cập: “Theo các bác trong gia đình chuyện trò, bác Pháp không chỉ được được lợi sự tài tình và sáng tạo của học giả Nguyễn Văn Vĩnh, ông còn được được lợi luôn cả sự đào hoa và tâm hồn lãng mạn của cha mình.

Bởi vậy trong thơ, văn và kịch ông viết, luôn phảng phất những “bóng hồng” đầy ngủ mơ”.

Mối tình câm với mĩ nhân lừng danh Hà thành

Thông qua những thế hệ cùng trang lứa với Nguyễn Nhược Pháp, đặc trưng là các bộ mặt từng là đồng môn với nhà thơ, tôi và quý khách hàng được đọc nhiều lần, qua nhiều quá trình những biên chép và lời đề cập của những bậc tiền nhân, trong đó có câu chuyện đề cập về

Giai nhân Hà thành – Đỗ Thị Bính (1915). Bà Bính là con của lái buôn Đỗ Bá Lợi – nhà tư sản lớn vào loại có hạng ở Hà thành lúc đó. Bà Bính được diễn tả là người thiếu nữ với làn da nõn nường, vóc dáng thanh tú với đôi mắt phượng hồng. Bà đã làm bao kẻ mê mẩn, thầm yêu, trộm nhớ….

Vậy nhưng, dù là tiểu thư khuê các, con nhà giàu có, lại đẹp lừng danh, nhưng bà Bính được nhiều người chung quanh hâm mộ vì lối sống rất giản dị, nhân từ, chan hòa với mọi người.

Ngày ấy, trước hiên nhà cô Bính ở phường Nguyễn Thái Học có trồng nhiều loại hoa thơm. Thường cứ đến chiều, nàng vừa ra ngắm hoa, vừa ngồi trên ghế đá đọc sách.

Giai nhân Hà thành Đỗ Thị Bính (mặc áo dài màu đen). Ảnh tư liệu

Chàng thư sinh nhỏ nhắn Nguyễn Nhược Pháp, lúc nào cũng mang 1 hồn thơ lai láng, mơ mộng và đầy xúc cảm, đã đem lòng thương trộm cô tiểu thư Đỗ Thị Bính từ lúc nào không biết..

Bấy giờ Nguyễn Nhược Pháp đang làm việc tại tòa báo L’Annam Nouveau – Nước Nam Mới, chàng thường tậu đủ bởi vì để được đi qua nhà nàng, chỉ những mong được thấy nàng, ngắm nàng, người thương trong mộng, từ đó thêm xúc cảm làm thơ truyền tụng.

Tất nhiên, mĩ nhân cũng biết chàng thư sinh ấy “cảm mến” mình. Đã có đôi lần, hai người đã chuyện trò với nhau qua rào cây tầm xuân hữu tình và thật lãng mạn. Cái sự “đầu mày cuối mắt” của chàng nhà thơ với mĩ nhân đã để cả hai bên gia đình đều biết.

Nhưng 1 biến cố kinh khủng của gia đình chàng thi sỹ đã làm cho mối tình ấy chẳng thể đơm hoa, kết trái, đó là sự kiện học giả Nguyễn Văn Vĩnh – cha của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp, gặp đại nạn, ông mất 1 cách cô độc bên miền Nam nước Lào hẻo lánh.

Đỗ Thị Bính, bóng hồng 1 thuở của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp. Ảnh tư liệu

So với gia đạo mĩ nhân Đỗ Thị Bính, chàng nhà thơ lúc này chỉ là kẻ trắng tay. Nhất là trong bối cảnh gia đình đang bị chính quyền đương thời o ép, chàng đành rằng phải đào sâu chôn chặt mối tình ngắn ngủi qua hàng rào ấy.

Nhà thơ đã gửi gắm nỗi lòng vào tập thi phẩm mang tên “Ngày xưa” với 10 bài thơ đầy tâm can. Thi phẩm này đã đưa tên tuổi ông tậu được chỗ đứng trong phong trào Thơ mới ở thế kỷ 20.

Mặt khác, lòng tự tôn của Nguyễn Nhược Pháp cũng không nhỏ khi tự đặt mình trong cảnh ngộ 1 cuộc sống đổ vỡ lẽ, nên hãy đừng ý nguyện cao xa, nhất là với 1 tiểu thư khuê các, cành vàng lá ngọc…

Hình như, thi sỹ đã “tự ti” về cái thân phận của 1 người vốn đã mất mẹ đẻ từ nhỏ, giờ lại mất cả người cha uy danh…

Mối tình hoảng loàn với người đàn bà bí mật

Người đời, cứ nghĩ đến chàng thi sỹ đa cảm đó, họ lại kể đến mối tình trong mộng của chàng với mỹ nhân đất Hà Thành – Đỗ Thị Bính. Nhưng mấy ai biết rằng, tác giả của bài thơ “Chùa Hương” đã từng có ý tình với 1 người đàn bà bí mật cho đến khi chấm dứt bằng sự bi đát.

Vẫn Ông Nguyễn Lân Bình lại đề cập: “Trước đây, tôi đã có được nghe các bác các chú trong gia đình đôi lần đề cập về giai thoại này. Tôi nghĩ với sự hào hoa, đa tài của Nguyễn Nhược Pháp, việc ông làm bao bóng hồng thổn thức là điều làm sao tránh”.

Trong 1 đôi bài viết, nhà thơ Nguyễn Vỹ (1912-1971) – bạn rất thân của Nguyễn Nhược Pháp, từng thuật lại mối tình của bạn mình với 1 cô gái… bí mật.

Câu chuyện diễn ra nhân chuyến đi chơi xa cùng Nguyễn Vỹ với ba cô gái bằng tàu hỏa từ Hà Nội lên Yên Bái. Tất cả ngồi cùng toa. Tàu lướt qua bao lăm vùng đất lạ, nhưng hôm ấy, chẳng thấy chàng nhà thơ quan tâm đến.

Ngược lại, mắt Nguyễn Nhược Pháp đã phải bàng hoàng, dán chặt vào 1 cô gái mặc bộ áo dài đen. Khuôn mặt nàng thanh tú, làn da như trứng gà bóc trên 1 thân hình cân đối được nhấn mạnh bằng đôi môi chúm chím, đỏ mọng.

Lập tức, vẻ đẹp của nàng đã làm Nguyễn Nhược Pháp liêu xiêu vẹo. Với cách thức rụt rè, chừng như chưa bao giờ thấy ai đề cập chàng là người mạnh bạo, thành ra, suốt cuộc hành trình, Nguyễn Nhược Pháp chỉ dám nhìn trộm, ngắm nàng từ xa bằng ánh mắt như nhìn vào cõi bóng gió, chứ không dám dấn bước làm quen.

Chiều tối, khi tàu đến Yên Bái, cô gái đã ngồi xe kéo chạy nhanh xa khỏi tầm mắt, Nguyễn Nhược Pháp vẫn tơ tưởng dõi theo, lòng dạ bừa bộn, xao xuyến.

Nhà thơ tài tình Nguyễn Nhược Pháp. Ảnh do gia đình cung cấp

Cả đêm hôm đó, chàng thao thức chẳng ngủ được, rì rầm to nhỏ với nhà thơ Nguyễn Vỹ. Được biết, chuyến đi chơi đó, là do cô Thanh Tú – là người thầm yêu Nguyễn Nhược Pháp đứng ra chủ trò, doanh nghiệp.

Nguyễn Vỹ viết: “Tôi biết từ lâu rồi, rằng Nguyễn Nhược Pháp không yêu cô Thanh Tú, nhưng Thanh Tú thì yêu Nguyễn Nhược Pháp gần như mê mẩn.

Thanh Tú thủ mưu doanh nghiệp cuộc du hành này, để có cớ mời Nhược Pháp lên nhà. Chết nỗi, ông cụ của cô lại là bạn thân với ông Nguyễn Văn Vĩnh, và nghe đâu, ông cụ cũng muốn gả Thanh Tú cho người con trai giỏi giang mà nhân từ của ông Vĩnh”.

Hôm từ Yên Bái trở về, làm sao, vô tình Nguyễn Nhược Pháp lại đi cùng tàu hỏa với cô gái đó. Tàu vừa giới hạn, là chàng nhà thơ trẻ mất hút… lướt theo gót mĩ nhân.

Nguyễn Nhược Pháp đã theo đuổi cô gái đó có đến cả năm trời. Chàng đã nhẫn nại tậu được liên hệ nhà nàng “cô tiên giáng thế”, và đánh tiếng làm quen.

Nhưng thật lạ thường và buồn phiền thay, người đàn bà đó tỏ ra rất không thèm quan tâm để ý, thậm chí, nàng đã nhất quyết từ khước dứt khoát tình cảm nồng thắm của chàng nhà thơ, cho dù chừng như, trong lòng nàng đã có những rung độn.

Thấy bảo, chàng nhà thơ, tuy là người độc nhất vô nhị được làm quen với nàng, nhưng tình cảm của chàng luôn nằm trong thế vô vọng, chẳng khác gì ném 1 quả bóng xẹp vào tường.

Và cũng có được 1 ngày, Nguyễn Nhược Pháp liều lĩnh viết lá thư mời cô gái đến để chuyện trò tại nơi ở riêng của Nguyễn Vỹ. Chàng nhà thơ buồn tủi, quy chế 1 lần nữa, dồn gần như sự liều lĩnh, sẽ đề cập thẳng lời cầu hôn với nàng. Chàng bấm bụng, đây là lần cuối cùng mình thổ lộ.

Khi gặp nhau, cô gái lặng thầm nhìn chàng, rồi gục đầu xuống vai, vừa thổn thức, vừa nức nở khóc, và xin chàng tha lỗi… vì em chẳng thể yêu anh được, dù anh là người độc nhất vô nhị em yêu!

Nói xong, cô vụt chạy khi nước mắt vẫn dàn dụa, mà vẫn không quên chào vĩnh biệt Nguyễn Nhược Pháp.

Ngay ngày hôm sau, có tin báo: Một thiếu nữ đã tự tử trên hồ Trúc Bạch, tử thi được vớt đã chở vào nhà thương Phủ Doãn (bệnh viện Việt Đức bây giờ). Như có linh giác, Nguyễn Nhược Pháp rủ Nguyễn Vỹ cùng đến bệnh viện.

Nguyễn Nhược Pháp được phép vào nhận mặt nạn nhân, khi chàng quay ra, khuôn mặt chàng thất thần, với sự hoang mang đến tột đỉnh, vì không hiểu vì sao mĩ nhân lại từ khước lời tỏ tình của mình, và bỏ chạy bằng việc khiêu vũ xuống hồ liều mạng?!

Người y tá thấy Nguyễn Vỹ là bạn với chàng trai thất thần kia, bèn kéo ra 1 góc khuất đề cập nhỏ: “Chúng tôi đã khám nghiệm tử thi. Nhưng có điều kì dị, là cô ấy không phải hoàn toàn là đàn bà. Những trường hợp người đàn bà như thế, thường người ta gọi là ái nam ái nữ!”.

Chẳng bao lâu, Nguyễn Nhược Pháp cũng đã tạm biệt thế cuộc tài tình của mình khi tuổi đời đang ở ngưỡng thanh xuân phấp phới, mang theo bao nỗi day dứt về trần thế, trong đó có cả mối tình với cô gái bí mật ngày nào.

Diệu Bình – Ngọc Trang (theo Vietnamnet)