Đó là chùa Hang ở khóm 4, phố Châu Thành (huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh). Đường từ tỉnh thành trẻ Trà Vinh đến chùa chỉ dài khoảng năm cây số, qua cống ngăn mặn Tầm Phương đã thấy rừng sao dầu xanh thẫm bên tay trái. Chùa Hang là 1 ngôi chùa lừng danh trong số 141 ngôi chùa Khmer của tỉnh Trà Vinh, nơi mà bầy chim thiên cư mua về.
![]() |
Rất nhiều bầy chim thiên cư mua về.
Là ngôi chùa theo hệ phái Nam tông, tên chữ Phạn chính thức của chùa là Kompongnigrodha, được vun đắp đã hơn 370 năm. Chùa nằm bao loanh quanh bởi làng mạc, ruộng vườn, rợp xanh bóng cây, tách biệt hẳn với cái ầm ĩ tỉnh thành. Đi qua “hang cổng”, có cảm giác không khí mát lạnh bao trùm khắp nơi. Không khí này có được nhờ bóng mát của thiếu gì cây sao dầu có tuổi thọ hàng trăm năm trên diện tích khoảng chục hecta của chùa. Đi trên con các con phố rợp mát bóng cây và không khí thanh sạch, bao lăm bụi hồng hầu như tan biến, khiến cho lòng khách phương xa bâng khuâng cảm khái mùi thiền. Trong quang cảnh bất chợt đó có 1 vườn chim rộng đến hơn 1 mẫu đất với nhiều loài chim thiên cư phương nam như cò, diệc, cồng cộc. Mùi thiền như còn tỏa ra từ những ngọn sao dầu và me cổ thụ trong tiếng kêu vang động khắp nơi của lũ chim đậu trên ngọn cây.
Sư cả trụ trì chùa Hang cho biết, trước kia chùa có đàn dơi quạ “đông không tính xiết”. Nhưng vào năm Mậu Thân (1968), 1 quả bom rơi trúng chùa khiến cho đàn dơi tản đi bặt tăm cho cho đến nay. Ngày nay, chùa chỉ còn đàn cò, diệc, cồng cộc cư trú. Mỗi sáng, lúc rạng đông sắp ló dạng, đàn chim bay đi khắp nơi kiếm ăn. Chiều tối, chúng lại hội tụ về chùa, nói chuyện rất vui tai. Là người từ khi về trụ trì ngôi chùa này, Sư cả Thạch Xuồng đã yêu chim từ hồi còn nhỏ. Sư Thạch Xuồng cho biết, hồi những năm 90 của thế kỷ trước, các loài chim chóc: sáo, hoành hoạch, chèo bẻo, cu cườm, cò, diệc, cồng cộc… thường về ở, kiếm ăn. Mùa đông có cả loài chim thiên cư có tên là cu gầm gì to như con gà mái có bộ lông màu xanh lá chuối rất đẹp từ trên núi bay về giảm thiểu bão…
![]() |
Chim mua về sân chùa Hang, khiến cho quang cảnh càng phát triển thành thái bình.
Trong chùa, ngoài việc học tập phật pháp, tham dự lớp học điêu khắc, các sư ở đây đều góp công sức trong việc gầy dựng và chăm nom vườn chim trong chùa gần 30 năm qua. Sư Lý Thảo bày tỏ rằng thời kì đầu, nhiều phật tử tỏ ý không bằng lòng với việc nuôi chim trong chùa vì chúng thường đậu trên cây và phóng uế xuống phía dưới trúng vào bà con Phật tử gây gổ khó chịu. Nhưng ngoài thời kì kinh kệ và những công việc khác liên đới đến nhà chùa, thì mỗi sáng, mỗi chiều nhìn chúng múa, nghe chúng kêu, hót; tự tay chăm nom nâng niu từng con 1… các sư nơi đây thấy lòng mình thảnh thơi và thuần khiết hơn. Mà đất có lành chim mới đậu chứ!” Sư Lý Thảo cười bày tỏ.
Đến với chùa hang, ngoài việc vãn cảnh và lễ chùa, cảm giác của nhiều người là sự bình yên. Nhiều người đã vô cùng kinh ngạc khi thấy ngay ở trong sân chùa, sao lại có thể nhiều chim đến như thế! Chim ở đủ mọi nơi. Chim trên các mái , chim trên dây điện, chim trên cây, chim trên sân… Ngay cả phía ngoài cổng chùa trên các con phố phố đông đúc người xe, từng đàn chim vẫn đỗ đầy trên hè phố. Người chuyển di, cứ đi, mải miết hay khoan thai ở giữa, còn phần sát với các con phố phố nhộn nhịp xe chạy, loanh quanh những gốc cây, chim vẫn điềm nhiên mổ hạt, vẫy cánh, rỉa lông. Chỉ khi có người đến gần, chúng mới tung cánh, bay cao như nhường các con phố rồi lại điềm nhiên hạ xuống cách đó không xa…
![]() |
Nhiều chim đậu trên cây ở chùa.
Trời đang nắng, dưới bóng râm những tán cây, bất chợt thấy rợp bóng chim khi 1 đàn chim chắc khoảng mấy trăm con đồng loạt tung cánh. Chim không của ai cả, nhưng là của đa số mọi người. Các sư ở đây cũng thường xuyên ném thức ăn cho chim. Những thức ăn này là của những người vô danh dành cho chim. Sư Lý Thảo bảo ở đây, có nhiều người nấu những nồi cơm to đứng bên các con phố cúng nhường cho các nhà sư đi khất thực bằng tấm lòng trân trọng cung kính vào mỗi sáng sớm thì cũng vào lúc ấy, cũng có những người, lo cái ăn cho chim. Có lẽ, lòng người khi rộng mở, thì cũng là lúc chim tụ về, sống bình yên và cộng tác như thế.
Minh Ngọc
Trả lời