Khi có 1 người trong nhà đổ bệnh, mọi người đều mời thầy mo, mà không nghĩ đến việc phải đến bệnh viện.
Và chẳng hạn rủi thay người ốm lâu ngày không khỏi bệnh, lại tự dưng với việc mọi cquận trong gia đình không được may mắn, họ lại nghĩ rằng do “ma chài”. Họ luôn tin rằng “ma chài” là có thật, có thể làm cho hại người khác… Giải mã những vụ trọng án liên đới đến “ma chài” do đó là 1 cạnh tranh của tổ ngũ trinh sát.
Cho đến hiện giờ, Thiếu tá Quách Minh Điệp, Trưởng Công an quận Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái vẫn không quên được vụ án đau lòng xảy ra tại bản có vài chục nóc nhà nằm lưng chừng núi, quanh quéo năm mây mù che phủ (bản Lả Khắt, xã Nậm Khắt, quận Mù Cang Chải).
Nạn nhân là Vàng Xú Rùa (77 tuổi) bị bắn tử vong khi đang ngồi ăn cơm cùng chồng tại nhà riêng, gây hoang mang dư luận. Vượt qua gần 180km tuyến đường rừng từ TP Yên Bái, phải đi bộ trong nhiều giờ đồng hồ, nhóm công việc của hai công ty gồm Phòng Cảnh sát hình sự và Công an quận Mù Cang Chải mới vào được hiện trường vụ án.
![]() |
Công an Lai Châu khám nghiệm thăm dò vụ giết mổ người do nghi “ma chài”. |
Anh giãi bày: Ở chốn mây mù quanh quéo năm che phủ, người dân từ bao đời này vẫn truyền tụng nhau rằng, khi ghét nhau, người ta thường thả “ma chài” để gây bệnh tật hại nhau… Cứ thế, từ thế hệ này đến thế hệ khác, nỗi lo sợ ấy cứ lẩn quẩn trong tâm tưởng của người dân.
Vì thế, khi có tranh chấp thì người ta nghĩ ngay đến “ma chài”. Trong khi đó, người Mông lại có kỹ năng kỹ sảo tự cung ứng súng kíp thường sử dụng cho việc săn bắn thì lại sử dụng làm cho mướn cụ gây án… nên việc thăm dò là 1 thử thách đối với các tổ ngũ phá án.
Căn cứ vào hiện trường vụ án, khi đó các trinh sát xác định căn nguyên gây án liên đới đến “ma chài”. Niềm tin của các trinh sát càng có tiêu chuẩn vì nạn nhân làm cho nghề thầy cúng. Từ hướng nhận định này, họ tập hợp rà soát các mối quan hệ của nạn nhân. Các công ty nghiệp vụ tập hợp vào những người đang ốm đau, bệnh tật, tình cảnh gia đình cạnh tranh.
Vàng A Sinh, chú họ của Rùa, là 1 trong những câu hỏi thuở sơ khai. Trong vài năm trước thời điểm vụ án xảy ra, trong dòng tộc của Sinh có 1 số người bị chết. Bố Sinh bị bệnh nhiều năm nay đã chữa chạy nhiều nơi nhưng không rõ căn nguyên. Cùng vào thời điểm này, trong dư luận có nguồn tin ông Rùa biết “thả ma”.
Từ những tiêu chuẩn trên, ngày 19-9- 2015, tức thị sau 14 ngày rà soát, Phòng Cảnh sát hình sự đã làm cho rõ hành vi phạm tội của Sinh. Đối tượng khai nhận, do trong gia đình thường xuyên ốm đau, Sinh nghĩ rằng việc xảy ra là do gia đình ông Rùa thả ma nên phát sinh ý định giết mổ ông Rùa.
19h30’ ngày 5-9-2013, Sinh đã nạp khẩu súng kíp rồi qua lỗ hổng ở đầu nhà, Sinh sử dụng súng bắn vào đầu nạn nhân. Trên tuyến đường bỏ chạy, Sinh toá súng kíp thành 4 phòng ban rồi giấu tại bốn địa điểm khác nhau trên đồi thuộc bản Lả Khắt. Để tạo hiện trường kém chất lượng, đối tượng còn về quán bán hàng nằm ngủ. Và khoảng 21h cùng ngày, khi được mời ra bản họp, anh ta cũng có mặt.
Trao đổi với chúng tôi, cán bộ Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái cho biết: Cũng như các vụ án đồng rừng, ngoài sự phức tạp về địa hình, kém chất lượngi mã các vụ án “ma chài”, cạnh tranh lớn nhất là việc tiếp cận nguồn tin. Trong những ngày đó, anh em phải thực hành “3 cùng” với bà con vùng cao…
Để thu thập tài liệu chẳng thể trực tiếp vào nhà của họ, mà phải tậu đến các lán nương, rồi phê chuẩn các hòm thư cáo giác tù hãm vì người dân trong bản lo sợ bị phục thù. Điều tra các vụ án “ma chài”, thăm dò viên ngoài nghiệp vụ còn phải là những chuyên gia về tâm lý, tinh thông phong tục, tập quán của từng dân tộc.
Mỗi khi nhắc lại vụ án mạng xảy ra tại xã Liêm Phú, quận Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, Đại úy Nguyễn Xuân Điệp, Đội phó Đội CSĐT, Công an quận Văn Bàn không giấu được trằn trọc. Ngày 9-4-2014, Công an quận Văn Bàn nhận tin báo của Công an xã Liêm Phú về việc người dân phát bây giờ nhà anh Tráng A Lử (ở thôn Khổi Ngoa, xã Liêm Phú, Văn Bàn) có 2 người chết chưa rõ căn nguyên.
Khi tiến hành thăm dò vụ án, Đại úy Nguyễn Xuân Điệp và những người đồng chí, đồng tổ không khỏi chua xót trước căn nguyên của vụ án. Trước đó, con trai của Tráng A Lử là Tráng A Thái (3 tuổi) bị ốm. Vợ chồng Lử không đưa con đi bệnh viện để chữa trị, mà mời thầy cúng về nhà cúng để cháu Thái khỏi ốm (cháu Thái đã chết sau đó, căn nguyên được xác định là do viêm phổi cấp, suy hô hấp).
Sau khi cúng, cháu Thái vẫn có thể hiện mệt nhọc, vợ chồng Lử nghi đã có người “thả ma” làm cho Thái bị ốm nên đã tậu cách xác định người “thả ma” bằng cách lấy 1 chiếc bát, đổ đầy gạo vào bát rồi lấy hai quả trứng gà, 1 quả đặt nằm ngang trên mồm bát gạo, quả còn lại để dựng đứng nằm trên quả trứng bên dưới.
Sau đó, vợ chồng Lử sử dụng tay giữ quả trứng bên trên và tuần tự gọi tên những người mà hai vợ chồng Lử nghi đã thả ma cho cháu Thái bị ốm. Nếu gọi đến tên ai mà quả trứng phía trên vẫn đứng, không bị đổ sau khi bỏ tay ra thì công nhận người đó chính là người đã “thả ma”.
Vợ chồng Lử gọi tên 1 số người nhưng sau khi bỏ tay ra quả trứng vẫn bị đổ. Khi gọi đến tên Thào Thị Dinh ở Thôn Liêm xã Liêm Phú thì vợ chồng Lử thấy quả trứng không bị đổ.
Thấy thế, vợ chồng Lử xác định Thào Thị Dinh chính là người đã “thả ma”. Vì thế, khoảng 21h ngày 8-4-2014, vợ chồng Lử gọi chị Thào Thị Dinh đến nhà Lử để hỏi cquận.
Sau đó, Lử cùng vợ là Lù Thị Súa trói tay chị Dinh treo lên xà nhà, rồi sử dụng gậy vụt vào người chị Dinh. Cho đến khi thấy chị Dinh mệt và được 1 số người khuyên can, Lử mới thả thị Dinh nằm xuống đất, chị Dinh đã tử vong. Sau khi thấy Thào Thị Dinh chết, vợ của Lử là Lù Thị Súa bỏ nhà đi.
Đến khoảng 15 giờ ngày 10-4-2014, gia đình phát hiện Lù Thị Súa đã chết tại khu ruộng, cách nhà Súa khoảng 300m (kết luận đánh giá pháp y xác định, Lù Thị Súa chết do ăn lá ngón tự tử).
Khi làm cho việc với nghi can Lử, xác định động cơ mục đích gây án của đối tượng Tráng A Lử chỉ là do hiểu biết, nhận thức luật pháp còn kém chất lượngm thiểu, chứ không phải do thuộc tính côn đồ, manh động, anh trực tiếp cùng Ban Công an xã Liêm Phú kết hợp với gia đình vận động đối tượng Lử cộng tác làm cho việc với cơ quan thăm dò, thành khẩn khai báo lại rất nhiều nội dung sự việc để được hưởng sự khoan hồng của luật pháp.
Có 1 đặc điểm chung của các vụ “ma chài” là toàn bộ các vụ việc đều xảy ra vào buổi tối, 1 số vụ xảy ra vào ngày Tết, như vụ việc đau lòng xảy ra tại 1 xã đặc thù cạnh tranh của quận Mù Cang Chải (Yên Bái) vào Giao thừa.
Nạn nhân của vụ án này là chị Lò Thị Chềm (41 tuổi, trú tại bản Lìm Thái, xã Cao Phạ, quận Mù Cang Chải) bị bắn tử vong khi đang ngồi xem tivi tại nhà vào đêm 30 Tết Quý Tỵ. Kết quả khám nghiệm, cho thấy đối tượng đưa nòng súng qua khe vách gỗ và nhằm bắn trúng vào đầu nạn nhân.
Một thời kì dài, vụ án đi vào bế tắc. Tuy nhiên, các trinh sát không sờn lòng. Đi sâu vào các mối quan hệ của nạn nhân, sự khó nhọc của các trinh sát đã dần hé mở. Mọi nguồn tin đều tập hợp vào đối tượng Hà Văn Phương. Phương và chị Chềm từng có quan hệ tình cảm với nhau. Song cũng bởi có duyên mà không có nợ nên sau đó cả hai tuyến đường ai nấy đi.
Chị Chềm và Phương sau đó đều đã có gia đình riêng của mình nhưng đối tượng Phương vẫn không thôi oán hờn nạn nhân. Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái đã triệu tập Phương đến trụ sở. Ngần ấy thời kì xảy ra vụ án, Phương đã có sự chuẩn bị trước về tâm lý.
Anh ta đưa ra mọi bằng cớ ngoại phạm hòng hạn chế sự phát hiện của tổ ngũ Công an. Nhưng với tỉ mỷ của các thăm dò viên, hành vi phạm tội của Phương đã bị lật tẩy. Do nghi ngờ chị Chềm “thả ma” làm cho anh ta bị ốm nên Phương nảy ý định phạm tội…
Theo Xuân Mai/Công an quần chúng
Trả lời