Tuy nhiên, quan sát ván cờ cuộc thế, có những lúc khiến cho người ta lừng chừng không quyết được, sau khi đã đặt quân cờ xuống bàn cờ thì cho dù là thắng thua ra sao, đều chẳng thể chuyển di được nữa.
Tục ngữ kể: “người đứng xem luôn tỉnh ngủ”. Trong lúc người khác chơi cờ, tôi không thích bình phẩm nước cờ, mà chỉ thích xem thi đấu. Vì xem thi đấu chỉ là quan sát, bất luận đôi bên ai thắng ai thua, tâm cảnh của tôi cũng không nằm ở trong đó, nó đã sớm vượt ra ngoài thắng thua rồi. Xem thi đấu, luôn có thể nhìn ra được triết lý nhân sinh mà trong đời sống không tiện lợi phát giác được, những đạo lý đó đều có thể khai ngộ ra trí óc nhân sinh hiếm có.
Ví dụ, trong 1 ván cờ, binh tốt kiên cố sẽ chết trước. Là vì không chỉ do vị trí của nó đứng ở ngay hàng trên cùng nhất, còn vì lề luật quy định những quân cờ khác sau khi quá hà (qua sông) còn có thể tụt lùi về phía sau, binh tốt sau khi quá hà thì không được tụt lùi về phía sau nữa, cho dù gặp phải quân địch lớn mạnh ra sao, cũng chỉ có thể quả cảm tiến về phía trước. Do vì xuất xứ này, tuy số quân của binh tốt là nhiều nhất, nhưng binh tốt có thể sống sót đến phút cuối thì lại rất ít.
![]() |
Kỳ thủ đấu cờ, đều vô cùng trân quý các quân cờ “xe- pháo-mã” của mình, còn về sự tổn thất của binh tốt thì lại không nhọc lòng. Nào biết rằng đấu đến lúc tàn cuộc, 1 binh 1 tốt mới là mối chốt thiết yếu để giành không thua, quân tốt tuy yếu kém nhưng lại có thể khắc được tướng già, trong 1 số tàn cuộc thì 2 quân tốt còn mạnh hơn quân xe.
Quân xe tuy có thể phi nước đại khắp bàn cờ, nhưng vẫn chẳng thể thoát khỏi vài nước đi, và nó cũng chẳng thể quay vòng tiến quân. Người chơi tiêu tiêu dùng quân xe chém giết mạnh bạo, luôn bị thiếu hụt sức mạnh về sau; kỳ thủ lợi dụng mã và pháo hỗ trợ tiến công, cờ nghệ có cao hơn 1 bậc, dọc ngang bắt chéo nhau, từng bước ép chết, luôn khiến cho đối thủ chỉ còn sức đổi quân với nhau, mà không còn sức đánh trả lại.
Kỳ thủ cao minh nhất là biết tận dụng sức mạnh của binh tốt, bởi vì quân cờ tung hoành dọc ngang, khắc chế quân địch để giành không thua trong rất nhiều màn tàn cuộc, rất có thể là 1 quân tốt nhỏ không được xem trọng. Sinh mạng vốn dĩ không có sự phân biệt nặng nhẹ sang hèn, chỉ cần đặt quân tốt vào đúng vị trí phù hợp, trong giờ khắc quy định có thể là quân yếu nuốt trộng quân mạnh, 1 nước chiếu tướng giành không thua. Vì vậy, tôi thường nghĩ rằng tính thiết yếu của mỗi quân cờ đều giống nhau, thiết yếu là do kỳ thủ đặt nó vào vị trí nào.
Trên đời này không có quân cờ nào là vô dụng cả, nhưng lại có ti tỉ kỳ thủ bất tài không biết tiêu dùng cờ, tuy là 1 lòng muốn không thua, nhưng lại vì tham lợi nhỏ mà không có tầm nhìn quan sát toàn cuộc, chung cuộc xé lẻ hết các quân cờ rồi đi vào con tuyến đường tự hủy diệt.
![]() |
Đi 1 bước cờ, cần phải tĩnh tâm nghĩ suy. Thật ra đạo lý của đời người không phải cũng tương tự hay sao? Nếu như mỗi ngày đều có thể duy trì 1 tâm thái ôn hòa, đã là người giành không thua của cuộc thế rồi! Lúc tâm cảnh cằn nhằn, bất luận là chơi cờ, khiến việc hay viết văn học, đều có cảm giác chẳng thể khiến được theo ý muốn; tắm gió xuân nhìn trời cao, dung hòa với trùng hợp thành nhất thể, thì đời người sẽ không còn trận đấu giữa người với người nữa, mà chỉ còn là tâm thái lặng im xem thi đấu mà thôi.
Tắm gió xuân nhìn trời trong, dung hòa với trùng hợp thành nhất thể: hai câu này kể về 1 cảnh giới tương vô thượng trong tâm, mượn hình ảnh của trùng hợp để biểu lộ tâm thái khoan thai thu giãn những gì đang diễn ra trước mắt, hòa nhập tâm tình nghĩ suy với trùng hợp khiến 1, không phán xét và nhận định, để mọi thứ diễn ra 1 cách trung thực nhất.
ĐKN (t/h)
Trả lời