Cũng giống như các quốc gia Scandinavia tương đốic, Thụy Điển có nét văn hóa lâu đời làm cho nền móng cho lối sống lành mạnh, hướng con người tới cái thiện và sự khiêm nhượng.
1. Kiệm lời và cương trực
Người Thụy Điển thường hay bị hiểu nhầm là nhạt nhẽo hoặc hờ hững do tính ít nói của mình, nhưng kiệm lời là 1 đặc điểm tác phong chung và được xem như tiêu chí của người dân nơi đây. Những cuộc trò chuyện phiếm về các chủ đề vụn vặt bị người Thụy Điển cho là vô ích, họ có 1 câu thành ngữ được lưu truyền từ lâu đời rằng “trò chuyện là bạc, lặng im là vàng”. Do đó, họ thường chọn lặng im làm cho giải pháp để hạn chế các cuộc xung đột không không thể lãng quên. Khi giao du họ cũng luôn đi thẳng vào vấn đề, không vòng vo, nói hạn chế.
Hầu hết tôi và các bạn khi trò chuyện phiếm đều có ẩn chứa 1 nhu cầu, mục đích nào đó. Người ta thường có thiên hướng san sẻ những điều chướng tai ngứa mắt hoặc những số đen xảy đến với mình để vơi đi sự uất ức, bức bối. Họ cũng hay lan truyền tin tức về 1 người lừng danh nào đó cư xử không tốt và lên án, phê phán họ. Hoặc nói lể về vợ chồng, con cái mình để than thân trách phận hay khoe khoang. Và 1 vài lần câu chuyện bên lề công sở về 1 vấn đề gây tranh luận nào đó ngoài xã hội trở thành cuộc chiến thật sự giữa những luồng tư tưởng trái chiều và những tư nhân đề cao cái tôi.
Người Thụy Điển thường hay bị hiểu nhầm là nhạt nhẽo hoặc hờ hững do tính ít nói của mình, nhưng kiệm lời là 1 đặc điểm tác phong chung. (Ảnh: Investopedia)
Những gì gọi là tác dụng giải tỏa của việc buôn chuyện thật ra chỉ là tạm và không triệt để. Bạn chẳng thể thấy được sự lặng bình thật sự khi mua kiếm ở bên ngoài bản thân mình. Những cảm thông, sẻ chia, những náo nhiệt, vui vẻ mà người tương đốic mang tới cho bạn rồi cũng sẽ bay đi, chỉ có tĩnh tại từ trong tâm mới có thể làm cho bạn đối diện và vượt qua được mọi xáo động, cạnh tranh.
Hơn nữa, việc buôn chuyện, tranh biện miêu tả ý kiến vốn chẳng thể khẳng định được chân lý thuộc về ai, chân lý vốn dĩ sẽ vẫn ở đó mà thôi và ví thử bạn đã biết rồi thì cũng không cần tranh biện để chiếm lấy nó. Thêm vào đó, khi tôi và các bạn trò chuyện phiếm, dù vô ý hay hữu ý, sẽ cho thêm vào đó những lời khẳng định, phán xét có thể chưa đúng với cảnh ngộ của sự việc. Khi bạn nói cô ca sĩ này thật ham vật chất, hay anh doanh nhân kia thật trăng hoa… chưa chắc đó đã là sự thật, và tương tự bạn đang gây tổn hại tới người tương đốic mà không tự tính thần được.
Người xưa có câu “Nhân quý tắc ngữ trì” ý nói rằng, người sang quý thì lời nói thường chậm rãi, không dễ dàng tỏ thái độ, không dễ dàng kết luận, cẩn trọng từ lời nói đến việc làm cho. Người Thụy Điển hình như cũng có cùng 1 ý kiến tương tự trong vấn đề giao du và điều này làm cho xã hội của họ không lan truyền những tin tức giật gân, nháo động mà luôn lặng bình, hòa ái.
2. Khiêm tốn
Khiêm tốn là đặc điểm chung của người dân ở bán đảo Scandinavi được quy định hẳn thành 1 bộ luật lệ ứng xử có tên Jante để loại bỏ thái độ khoe khoang, ham hố hư danh dưới bất kỳ hình thức nào. Người thành công ở bất cứ lĩnh vực nào dù là cá tính, thể thao, khoa học, kiểu dáng hay y tế… đều có quyền kiêu hãnh về thành tựu của mình, nhưng ví thử khoe khoang chiến tích của mình sẽ bị coi là không mấy tốt đẹp.
Con người khoe khoang là vì mong được ưng ý, tôn kính, được chú ý, yêu thương, vì thiếu tự tín và không chấp thuận với bản thân mình, nên họ phải khỏa lấp bằng sự cảm tình vay mượn từ người tương đốic. Hơn nữa khi bạn khoe ra những thứ đáng kiêu hãnh của bản thân, là bạn đang không nghĩ tới người tương đốic, có thể sẽ cảm thấy đau đớn, động lòng cho cảnh ngộ của họ. Luôn nghĩ tới người tương đốic chính là thiện tâm do vậy khiêm tốn là cách bạn duy trì sự thiện lành trong xã hội.
3. Quyền tự do sở hữu
Ở Thụy Điển, dù bạn có thuộc phân khúc nào đi nữa, bạn cũng được phép tiếp cận, đi bộ, đạp xe, tài xế, trượt tuyết và cắm trại tại bất cứ địa bàn nào không thuộc của cải tư nhân của người tương đốic hoặc thuộc đất trồng trọt, khu gìn giữ quốc gia và địa bàn được bao bọc. Đây chính là bộc lộ nhân bản và sự đàng hoàng của người Thụy Điển.
4. Văn hóa xếp hàng
Cũng giống như nhiều quốc gia văn minh tương đốic trên toàn cầu, ở Thụy Điển, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những dòng người xếp hàng dài dọc theo các quán ăn, quầy bán vé, khu vui chơi tiêu khiển, siêu thị, các bến chờ ô tô buýt, tàu điện ngầm… Do vậy khi tới đây ví thử chen lấn hay xô đẩy, bạn sẽ nhận được những ánh mắt không mến mộ của người dân.
 |
Văn hóa xếp hàng là bộc lộ của 1 xã hội công bằng, văn minh. Khi bạn xếp hàng, là bạn đang tôn trọng lợi quyền của mình và mọi người. Khi ai ai cũng đều tuân theo 1 thứ tự thì mọi việc sẽ trở thành dễ dàng, chóng vánh, dễ dàng hơn với rất nhiều mọi người tham dự. Nếu tôi và các bạn đến trước, tôi và các bạn được dùng cho trước, ví thử tôi và các bạn đến sau, tôi và các bạn sẽ được dùng cho sau. Đó là điều hiển nhiên và bất kỳ 1 sự chen lấn, đi cửa sau nào cũng đều là chỉ vì lợi ích của mình mà không nghĩ đến lợi ích của người tương đốic. Và đó chính là 1 bộc lộ của tâm không thiện, ích kỷ và tham lam.
5. Sẵn sàng giúp đỡ
Người Thụy Điển nhìn chung lịch sự, chân thực, đáng tin cậy và sẵn sàng giúp đỡ. Khi bạn hỏi trục đường, họ thường hướng dẫn rất chi tiết và ví thử không vội, họ sẵn sàng đưa bạn tới tận nơi bạn cần ví thử quãng trục đường không quá xa. Sẽ hiếm có người Thụy Điển nào không dừng lại và hỏi xem bạn có cần giúp đỡ không ví thử thấy bạn đang khệnh khạng xách chiếc vali nặng trên các bậc cầu thang.
Bởi vì họ ý kiến rằng khi bạn giúp ai đó thì đến 1 lúc nào đó sẽ có người tương đốic tới giúp bạn, lòng tốt là để lan truyền, chứ không phải để khoe mẽ hay nói lể.
6. Ăn mặc thuần tuý
Thường ngày người Thụy Điển ăn mặc tương đối thuần tuý, thả sức và không cầu kỳ. Nổi tiếng là những người có gu cá tính, không những thế người Thụy Điển cũng được ví là những người mặc các bộ đồ y hệt nhau. Những tông màu trung tính, không quá màu mẽ như đen, kem, màu be, trắng, xanh navy rất được ưa chuộng tại Thụy Điển.
Người Thụy Điển cũng có thể thả sức mặc đồ jeans khi đi làm cho, ngoại trừ trong các cuộc hứa không được lãng quên với tương đốich hàng nước ngoài hay các sự kiện. Theo lời của cô Anna, đảm nhiệm chương trình giải thích quốc tế của Công ty NIRAS, đa số công chức trong cơ quan của nhà nước hay nói cả giảng sư đại học, công sở… đều không đòi hỏi phải ăn mặc theo đồng phục hay trịnh trọng.
 |
| Thường ngày người Thụy Điển ăn mặc tương đối thuần tuý, thả sức và không cầu kỳ. (Ảnh: Royalfashionist) |
Có 1 nghịch lý là đa số ở những nước kém tăng trưởng, nghèo nàn lại thích ăn mặc đẹp đẽ, chỉn chu. Tất nhiên ăn mặc chỉn chu, đẹp đẽ là điều tốt nhưng ví thử tôi và các bạn tốn quá nhiều công sức, tiền nong, thời kì vào việc ăn mặc chỉ vì lo ngại người tương đốic thẩm định rẻ mình thì lại là 1 gánh nặng và biến mình thành nô lệ cho áo quần.
Người dân Thụy Điển mặc cái gì mà họ thấy thả sức và lịch sự nhất là được, chứ không phải mặc để khoe cho người tương đốic nhìn và mặc để người tương đốic thẩm định về nhân cách của họ. Cũng bởi vì ở Thụy Điển, sẽ chẳng bao giờ có kiểu cười sau lưng hoặc sàm, giễu cợt 1 người chỉ vì món đồ mà người tương đốic đang mặc.
7. Tự hào vì những điều nhỏ nhất
Trong khi các thị thành tương đốic chạy theo thành tích bằng các công trình lớn nhất, cao nhất, tốn kém nhất thì Stockholm hình như lại kiêu hãnh về những gì nhỏ nhất. Một trong số đó là bức tượng “Jarnpojken” (Cậu bé sắt) ở nhà thờ Phần Lan trong khu xã cổ Gamla Stan. Tuy chỉ là bức tượng 1 cậu bé đang ngồi bó giò cao có 14 cm, nhưng khi đến đây, ai cũng muốn được tận mắt trông thấy hình hài dễ mến ấy và để lại 1 đôi đồng xu với kỳ vọng may mắn sẽ đến với mình.
 |
| Bức tượng “Jarnpojken” (Cậu bé sắt) ở nhà thờ Phần Lan trong khu xã cổ Gamla Stan. (Ảnh: Jazztour.ru) |
Ngoài ra, con trục đường hẹp nhất mang tên Marten Trotzigs grand (có chỗ chỉ rộng 90 cm) và ngôi nhà màu đỏ nhỏ nhất Stockholm cũng là những điểm du hý “tí hon” lừng danh tương đốic ở Thụy Điển.
 |
| Con trục đường hẹp nhất mang tên Marten Trotzigs grand. (Ảnh: Pinterest) |
Ở quốc gia này không có quá nhiều nhà cao tầng, người dân ăn mặc rất mộc mạc, đi những chiếc xe cũ kỹ thậm chí đa số đều đi xe đạp, hoặc dụng cụ công cộng và ăn những món ăn thuần tuý. Thành xã lúc nào cũng lặng tĩnh và sau 7 giờ tối, gần như trên trục đường chẳng còn ai và không có cuộc sống “xa hoa” vào ban đêm, không có những nhà cung cấp sang trọng phung phí kích thích sự thỏa mãn không chủ động con người.
Có thể thấy Thụy Điển có những nét văn hóa rất nhân bản và mang những trị giá thiện lành vốn là điều vĩnh cửu với thời kì. Luôn biết nghĩ tới người tương đốic trước khi nghĩ tới mình sẽ chẳng bao giờ là “lỗi thời” bởi vì đó là thước đo tính nết bất biến của con người.
Quốc gia này đã chứng minh rằng, xã hội dù có tăng trưởng tới đâu, phong túc tới đâu, có thừa mứa điều kiện để con người tha hóa tới đâu, nhưng ví thử con người luôn duy trì những trị giá vĩnh hằng về cái Thiện, về sự đàng hoàng và khiêm nhượng thì xã hội đó sẽ giữ được sự ổn định và thăng bằng.
T/h
Trả lời